Η Ιστορία είναι ομολογουμένως, για πολλούς, ίσως το πιο βαρετό μάθημα στο σχολείο, είναι όμως κι εκείνο το μάθημα που περισσότεροι από εμάς ευχόμαστε στην ενήλικη ζωή μας να είχαμε διαβάσει περισσότερο.
Ευτυχώς όμως, ποτέ δεν είναι αργά να διαβάσει και να μάθει κανείς ιστορία, αρκεί μόνο να κρατάει τα μάτια του ανοιχτά και το μυαλό του μακριά από παρωπίδες και προκαταλήψεις.
Το greekbooks.gr επ’ αφορμής της Εθνικής επετείου των 200 ετών από την Επανάσταση του 1821, συγκέντρωσε για εσάς μια σειρά από βιβλία Ιστορίας που εξηγούν απλά και κατανοητά την συγκρότηση και την πορεία του Ελληνικού κράτους μέχρι σήμερα.
Το να γνωρίζει κανείς Ιστορία δεν είναι απλά ζήτημα αριστείας ή επιμελούς διαβάσματος, είναι πολύ περισσότερο, ίσως ο μοναδικός τρόπος κατανόησης του τρόπου λειτουργίας των ανθρώπινων κοινωνιών, αλλά και αναγνώρισης των αιτιών και των αποτελεσμάτων των λανθασμένων αποφάσεων στην πορεία των αιώνων.
- Ελλάς Η σύγχρονη συνέχεια, Βερέμης Θάνος/ Κολλιόπουλος Νίκος, εκδόσεις Καστανιώτη
Οι συγγραφείς επέλεξαν τη θεματική προσέγγιση αντί της χρονολογικής μόνο αφήγησης των γεγονότων, για να φωτίσουν καλύτερα τους θεσμούς που διαμορφώθηκαν από το νεόκοπο ελληνικό κράτος μετά την ανεξαρτησία. Το πολιτικό σύστημα και οι εξελίξεις του, η εκπαίδευση, η Eκκλησία, ο στρατός, η οικονομία και η κοινωνία έχουν τα δικά τους κεφάλαια, ενώ ο αλυτρωτισμός, τα όρια του κράτους και ο ελληνισμός της Διασποράς διασταυρώνονται στην εξιστόρηση των γεγονότων.
Όπως σημειώνουν οι συγγραφείς, το κράτος θεμελιώθηκε πάνω στις αρχές του Διαφωτισμού, ώστε η φιλελεύθερη δημοκρατική παράδοση να διατρέχει το μέγιστο μέρος της ιστορίας του. Οι θεμελιωτές του κράτους αυτού, όπως άλλωστε και οι κατοπινοί του ηγέτες, φρόντισαν, παρά τις κατά καιρούς παρεκκλίσεις εσωτερικών αντιστάσεων, λαϊκισμού και τραγικών διχασμών, να μην εκτροχιαστεί από την πορεία προς το κράτος δικαίου και τον εκσυγχρονισμό. Η αγαθή, σε γενικές γραμμές, συγκυρία της πολιτικής ηγεσίας βοήθησε να πραγματοποιηθούν οι στόχοι αυτοί.
- Τα κακομαθημένα παιδιά της Ιστορίας, Κωστής Κώστας, Εκδόσεις Πατάκη
Ο βασικός άξονας γύρω από τον οποίο στρέφεται το παρόν βιβλίο είναι η μετατροπή μιας μικρής επαρχίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό κράτος. Από ορισμένες απόψεις τα προβλήματα που προέκυψαν κατά τον σχηματισμό του σύγχρονου ελληνικού κράτους θα μπορούσαν να εξομοιωθούν με τα αντίστοιχα προβλήματα που απαντώνται αυτή τη στιγμή στις προσπάθειες του δυτικού κόσμου να επιβάλει το δικό του πολιτικό και πολιτισμικό μοντέλο σε κοινωνίες ξένες, αν όχι εχθρικές προς αυτό. Το γεγονός ότι οι Έλληνες του 19ου και 20ου αιώνα είναι χριστιανοί, ενώ οι κοινωνίες που αποτελούν σήμερα αντικείμενο πειραματισμού της Δύσης μουσουλμανικές, μικρή σημασία έχει στον βαθμό που και οι δύο αντιμετωπίστηκαν ή αντιμετωπίζονται, ρητά ή όχι, ως πεδία εκπολιτισμού και σε καμιά περίπτωση ως ισότιμοι εταίροι του πολιτικού εγχειρήματος στο οποίο αποδίδεται, μάλλον άκριτα, ο όρος εκσυγχρονισμός. Εξάλλου ο χριστιανισμός των Ελλήνων δεν έπαψε ποτέ να αντιπροσωπεύει το σχίσμα, δηλαδή μια ιδιαιτερότητα σε σύγκριση με τις δυτικοευρωπαϊκές αντιλήψεις, όχι πάντοτε συμπαθή και ακόμη λιγότερο κατανοητή.
Ωστόσο, σε μια τέτοια σύγκριση υφίσταται μια διαφορά που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Αντικείμενο του βιβλίου είναι η Ελλάδα και οι Έλληνες και αυτή η –εθνικού χαρακτήρα πλέον– κατηγορία εκ των πραγμάτων συνειρμικά αναφέρεται σε ό,τι οι Δυτικοευρωπαίοι θεωρούν θεμέλια του πολιτισμού τους. Από την άποψη αυτή μπορεί εύκολα να ερμηνευθεί η ιδιαίτερη, ως έναν βαθμό τουλάχιστον, μεταχείριση που έτυχαν εκ μέρους της Δύσης οι πληθυσμοί εκείνοι που δεν εξεγέρθηκαν απλώς εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στο όνομα του χριστιανισμού, αλλά επικαλέστηκαν μέσω του ονόματός τους μία σύνδεση με ένα παρελθόν, στο οποίο η Ευρώπη βλέπει τις ρίζες της δικής της ταυτότητας. Πρόκειται για μία αντίληψη που ανακαλείται πολύ συχνά από όλους όσοι θέλουν να υποστηρίξουν ή να πολεμήσουν τις εξεζητημένες συχνά επιλογές των Ελλήνων και που κατά τον 19ο αιώνα θα τους προσδώσει από τους Ευρωπαίους τον χαρακτηρισμό των «κακομαθημένων παιδιών της Ιστορίας».
- Καταστροφές και Θρίαμβοι : Οι 7 κύκλοι της Σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, Καλύβας Στάθης, Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Μια σφαιρική και ρηξικέλευθη αποτίµηση της ιστορικής πορείας της σύγχρονης Ελλάδας που εντάσσει τη σηµερινή κρίση σε ένα πλαίσιο ιστορικής διάρκειας, από την κατάκτηση της ανεξαρτησίας ως σήµερα. Ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήµης του Πανεπιστηµίου Yale Στάθης Ν. Καλύβας µε το βιβλίο αυτό επεκτείνει την ερµηνευτική του µατιά σε ολόκληρη την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας και µας οδηγεί σε µια βαθύτερη κατανόηση της κρίσης που ξεκίνησε το 2009, αφήνοντας συγχρόνως να διαφανεί κι ο σπόρος της αισιοδοξίας για το µέλλον.
“Η πρόκληση που έθεσα στον εαυτό µου ήταν ο εντοπισµός της βαθύτερης λογικής που διέπει την ιστορική µας πορεία ως έθνους. Η καταγραφή µιας σειράς υπερφιλόδοξων εγχειρηµάτων, αναπόφευκτων καταστροφών και ξένων διασώσεων µε θετική σε γενικές γραµµές έκβαση συνιστά το θεµέλιο του σχήµατος στο οποίο κατέληξα και το οποίο προτείνω, όπως και η κωδικοποίηση των σύνθετων αυτών διεργασιών σε εφτά µεγάλους ιστορικούς κύκλους”.
Στάθης Ν. Καλύβας
- 1821, Ο πόλεμος της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, Woodhouse C. M., Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Το κλασικό αυτό έργο του Βρετανού στρατιωτικού, πολιτικού και διανοούμενου C. M. Woodhouse (1917-2001) παραμένει διεθνώς ένα από τα καλύτερα και πιο περιεκτικά βιβλία για την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Ήρωας πολέμου και ο ίδιος, ο περίφημος «Κρις» ή «Μόντι», συμπολεμιστής των Ναπολέοντα Ζέρβα και ‘Αρη Βελουχιώτη στην αντίσταση κατά της γερμανικής Κατοχής στην Ελλάδα, επιδεικνύει διεισδυτική αντίληψη για τις στρατηγικές πλευρές της ελληνοτουρκικής σύγκρουσης. Συγχρόνως, με τη νηφαλιότητα και την ευαισθησία ενός ανυποχώρητου Ευρωπαίου φιλελεύθερου, αναδεικνύει τις περίπλοκες πολιτικές διαστάσεις ενός πρωτοπόρου εθνικοαπελευθερωτικού ξεσηκωμού, που κατάφερε να επιβληθεί ως νόμιμη επανάσταση σε πείσμα όλων των εσωτερικών και εξωτερικών εμποδίων της εποχής.
- Εθνική ολοκλήρωση και διχόνοια, Μαυρογορδάτος Γιώργος Θ.,Εκδόσεις Πατάκη
Το βιβλίο αυτό αποτελεί συμβολή στον εορτασμό της αίσιας συμπλήρωσης 200 χρόνων από τότε που διακηρύχθηκε η εθνική μας υπόσταση και ανεξαρτησία. Δείχνει ότι η νεοελληνική εμπειρία εμφυλίων συγκρούσεων σχετικών με την εθνική ολοκλήρωση αποτελεί απλώς μία περίπτωση ανάμεσα σε πολλές άλλες, που διέπονται από την ίδια γενική νομοτέλεια. Κάθε έθνος περνάει από μία διαδικασία που ονομάζεται «εθνική ολοκλήρωση». Περιλαμβάνει συνήθως την απελευθέρωσή του από «ξένο» ζυγό και την ενοποίησή του στο πλαίσιο ενός ανεξάρτητου εθνικού κράτους. Αλλά η διαδικασία αυτή συνεπάγεται αναπόφευκτα διαμάχη και σύγκρουση – σύγκρουση ιδεών, αλλά και σύγκρουση συμφερόντων. Τελικά, όμοια με κεφαλή Ιανού, η άλλη όψη της εθνικής ολοκλήρωσης είναι, νομοτελειακά, η εμφύλια σύγκρουση μεταξύ ομοεθνών – κάποτε με αυτοκαταστροφικά αποτελέσματα, όπως συνέβη τελευταία φορά το 1974.
- Ελλάδα: Βιογραφία ενός σύγχρονου έθνους, Beaton Roderick, Εκδόσεις Πατάκη
Το βιβλίο αυτό ανατέμνει το αξιοσημείωτο επίτευγμα της σύγχρονης Ελλάδας: στη διάρκεια των τελευταίων τριακοσίων ετών ένα σύγχρονο έθνος οικοδομήθηκε, στη βάση, κυριολεκτικά σχεδόν, των ερειπίων ενός εξαφανισμένου πολιτισμού. To Ελλάδα, Βιογραφία ενός σύγχρονου έθνους είναι η ιστορία του ελληνικού έθνους-κράτους, αλλά είναι κυρίως, και πιο ουσιαστικά, η ιστορία της συλλογικής ταυτότητας που συνοδεύει το έθνος-κράτος. Είναι η ιστορία των γεγονότων και της υψηλής πολιτικής, αλλά και η ιστορία της κουλτούρας και των τεχνών, των ανθρώπων και των ιδεών.
- 1821: Η Ιστορία ενός Έθνους-Κράτους, Συλλογικό έργο, Εκδόσεις Μεταίχμιο
Μια συνθετική προσέγγιση του θεμελιακού για τους Έλληνες γεγονότος και των πρώτων χρόνων του νέου ελληνικού κράτους.
H ανεξαρτησία από την Οθωμανική Αυτοκρατορία ήρθε για τους Έλληνες έπειτα από σχεδόν μια δεκαετία σκληρού ένοπλου αγώνα και δοκιμασίας (1821-1830). Η κατακερματισμένη κοινωνία των επαναστατημένων στάθηκε εμπόδιο στον συντονισμό δυνάμεων οι οποίες συγκροτούσαν αντίπαλα δίκτυα, το καθένα με τη δική του ιεραρχία και τους δικούς του ξεχωριστούς στόχους. Δεν είναι συνεπώς περίεργο ότι μετά τη συνεργασία των δύο πρώτων ετών του Αγώνα ακολούθησαν οι εμφύλιες συγκρούσεις. Παρ’ όλα αυτά, η Επανάσταση ανταποκρίθηκε στη βασική φιλοδοξία όσων αγωνίστηκαν: τη δημιουργία ενός ενιαίου, ελεύθερου κράτους.
Τα βιβλία Ιστορίας μας βοηθούν πρώτα απ’ όλα να κάνουμε ενδοσκόπηση, να κατανοήσουμε τις δυσκολίες και τις ιδιαιτερότητες της κοινωνίας, της οικονομίας αλλά και της πολιτικής σκηνής στα πλαίσια των οποίων ζούμε.
Για όποιο βιβλίο Ιστορίας ψάχνεις κοίτα εδώ!
Καλή ανάγνωση!
