Τα κινέζικα είναι μία γλώσσα που τα τελευταία χρόνια έχει μπει στη ζωή μας με βηματισμό γρήγορο αλλά και σταθερό. Ωστόσο, πέρα ελαχίστων αξιόλογων προσπαθειών, η εκμάθησή της, στην Ελλάδα, βασίζεται, ακόμα, σε υλικό και εγχειρίδια γραμμένα στα αγγλικά και βασισμένα στην αγγλική ως γλώσσα αφετηρίας.

Το πρώτο βιβλίο γραμματικής που έγραψα Κινεζική Γραμματική στα ελληνικά, 2014, εκδόσεις Perugia, (εξαντλημένο), ήταν μία προσπάθεια, και, πρωτίστως, ένα όραμα κοινό, δικό μου και των εκδοτών, να καλυφθεί ένα κενό, όχι τόσο στην αγορά όσο στη διαδικασία εκμάθησης της νεοφερμένης στην Ελλάδα γλώσσας. Η συγγραφή, τότε, ενός βιβλίου κινεζικής γραμματικής, γραμμένο ειδικά για τους φυσικούς ομιλητές της ελληνικής γλώσσας και με αντιστοιχίες με την ελληνική γραμματική και σύνταξη, έμοιαζε ουτοπία.

Το πρώτο, λοιπόν, βιβλίο ήταν μία προσπάθεια να συγκεντρωθούν, να καταγραφούν και να εξηγηθούν οι βασικότεροι κανόνες της κινεζικής γλώσσας, στα ελληνικά, αλλά και με αφετηρία τα ελληνικά. Ήταν ένα έργο πρωτότυπο, που πήρε πάνω από πέντε χρόνια για να ολοκληρωθεί και που, θεωρώ, ότι επιτέλεσε τον σκοπό της τότε έκδοσης.

Ωστόσο, σήμερα, δεν θα μπορούσα να προχωρήσω σε μία απλή επανέκδοσή του. Το παρόν βιβλίο, η Κινεζική Γραμματική για όλα τα επίπεδα, εκδόσεις Mandarin Books, είναι η φυσική εξέλιξη του πρώτου. Η συγγραφή του αποτέλεσε για εμένα μία προσωπική πρόκληση. Βασίστηκε σε επιπλέον έρευνα, παρατήρηση, παρακολούθηση σεμιναρίων και στην εμπειρία χρόνων διδασκαλίας. Είναι μία προσπάθεια εκ μέρους μου, όχι μόνο να εμβαθύνω στα γραμματικά φαινόμενα, αλλά και να τα παρουσιάσω με πιο ξεκάθαρο τρόπο, και να τα συνδέσω, μέσα από παραδείγματα, με τον φυσικό λόγο.

Όσοι και όσες έχουμε ασχοληθεί με την εκμάθηση της κινεζικής γλώσσας γνωρίζουμε ότι τα θεμέλιά της είναι το λεξιλόγιο της. Το επίπεδο γνώσης της γλώσσας, τόσο των ξένων μαθητών όσο και των φυσικών ομιλητών, μετριέται με βάση τον αριθμό ιδεογραμμάτων που εκείνοι γνωρίζουν να γράφουν και να διαβάζουν, ενώ στη γραμματική δίνεται μικρότερη βαρύτητα. Για την ακρίβεια, η γραμματική στην Κίνα, άρχισε να αναπτύσσεται τον 19ο αιώνα μέσα από την επαφή με τα βιβλία γραμματικής ευρωπαϊκών γλωσσών. Η πρώτη απόπειρα συγγραφής κινεζικής γραμματικής έγινε το 1889 και ήταν ουσιαστικά μίμηση γραμματικών και συντακτικών κανόνων ινδοευρωπαϊκών γλωσσών.

Ωστόσο, η πρώτη οργανωμένη καταγραφή των κανόνων της κινεζικής γραμματικής σε ένα εγχειρίδιο, με σκοπό τη συστηματική διδασκαλία της ανά τη χώρα έγινε το 1956. Η πολύχρονη έρευνα των πηγών και η μελέτη άλλων εγχειριδίων, μου έκανε φανερό, πως ακόμα και στις μέρες μας, η κινεζική γραμματική και το συντακτικό, που συνήθως παρουσιάζονται ως ένα, έχουν θολά σημεία, που δεν διευκρινίζονται επαρκώς, ούτε μέσα από τους κανόνες αλλά ούτε και από τις εξαιρέσεις αυτών. Στο βιβλίο έχει γίνει προσπάθεια, τα σημεία αυτά να «φωτιστούν» κατά το δυνατό.

Κάθε κεφάλαιο του νέου βιβλίου είναι εμπλουτισμένο με κανόνες που προσεγγίζουν τα γραμματικά φαινόμενα σε μεγαλύτερο βάθος και περιέχει πολλά νέα παραδείγματα με λεξιλόγιο που αντλείται από το ενδεδειγμένο λεξιλόγιο του HSK, για να υπάρχει αρμονία με τα υπόλοιπα εγχειρίδια εκμάθησης.

Ως προς τη δομή του βιβλίου, οι ενότητες και υπο-ενότητες αρχίζουν πάντα με τους βασικούς κανόνες και συνεχίζουν με πιο σύνθετους. Ομοίως, έχει γίνει προσπάθεια, τα παραδείγματα για κάθε φαινόμενο, να είναι αρχικά πιο απλά και έπειτα πιο σύνθετα. Προς την ίδια κατεύθυνση, επιλέγω συχνά «άβολες μεταφράσεις» των παραδειγμάτων. Δηλαδή, η ελληνική μετάφραση ακολουθεί την κινεζική σύνταξη, προκειμένου οι λιγότερο έμπειροι μαθητές να είναι, ανά πάσα στιγμή, σε επαφή με το κινέζικο κείμενο (π.χ. «Το χιόνι ασταμάτητα πέφτει.»).

Τέλος, μεταξύ άλλων, έχουν προστεθεί: κεφάλαιο για τον Υποθετικό λόγο, πιο αναλυτικοί κανόνες και ξεχωριστή εισαγωγή για το 了 (κεφ. 14.4), περαιτέρω ανάλυση των Επιρρημάτων (κεφ. 18), των Προθέσεων (κεφ. 19) και των Συνδέσμων (κεφ. 20), επιπλέον κανόνες προφοράς και τονισμού pinyin στα κεφάλαια που κρίνεται απαραίτητο, υπογραμμίσεις και σκιάσεις που αντιστοιχούν σε συντακτικούς όρους που πιθανόν να μην είναι σε όλους και όλες γνωστοί από τα ελληνικά και αναλυτικότερα Περιεχόμενα.

Προσωπική επιθυμία είναι, η Κινεζική Γραμματική για όλα τα επίπεδα, να διευκολύνει τη μελέτη, αλλά και τη διδασκαλία, της συναρπαστικής αυτής γλώσσας και να δώσει απαντήσεις στα δεκάδες «γιατί» που ακούγονται μέσα στην τάξη. Κυρίως, θα ήθελα, αυτό το βιβλίο, να «απαλλάξει» τις μαθήτριες και τους μαθητές από τον φόβο του λάθους, λειτουργώντας ως εργαλείο που θα προσφέρει ένα αίσθημα ασφάλειας και αυτονομίας, όχι μόνο κατά τη διαδικασία εκμάθησης, αλλά και σε κάθε προσπάθεια επικοινωνίας στα κινέζικα.