Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία κατέχει αβέβαιη θέση στην ευρωπαϊκή Ιστορία. Αν και συχνά παρερμηνεύεται ως ο εκλιπών διάδοχος του κλασικού κόσμου, ανήκει στο κυρίως ρεύμα της ευρωπαϊκής και μεσογειακής Ιστορίας. Ο αντίκτυπός της είναι αισθητός ως τις μέρες μας στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Το παρόν βιβλίο εισάγει τον αναγνώστη στα περίπλοκα ζητήματα της ιστορίας, των εθνοτήτων και της ταυτότητας του Βυζαντινού Κράτους.
Ο βυζαντινός κόσμος υπήρξε συνάμα το σημείο συνάντησης του Ισλάμ με τη Χριστιανοσύνη. Οι Βυζαντινοί βρέθηκαν να αλληλεπιδρούν και να συνυπάρχουν με τους μουσουλμάνους, είτε επρόκειτο για τους Άραβες του 7ου αιώνα είτε για τους Οθωμανούς του 15ου αιώνα. Η έκταση και η μορφή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, κατά τη διάρκεια της μακράς ιστορίας της, υπέστησαν πολλές μεταβολές, ενώ ο πολύμορφος κόσμος των υστεροβυζαντινών χρόνων διέφερε κατά πολύ από την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία του 4ου αιώνα, εποχή κατά την οποία είχε ιδρυθεί η πρωτεύουσα, Κωνσταντινούπολη.
Ο κόσμος που περιέβαλλε το Βυζαντινό Κράτος γνώρισε και αυτός δραματικές αλλαγές κατά την ίδια περίοδο, αλλά η βυζαντινή ταυτότητα υπήρξε ανθεκτική και διακριτή. Η ένταση την οποία προκάλεσε στη βυζαντινή κοινωνία η αντιπαράθεση ανάμεσα στη μεταβολή και τη συνέχεια αποτελεί ένα από τα κεντρικά ζητήματα που διερευνώνται στο παρόν βιβλίο.