[…] Κάτι δεν λειτουργεί μεταξύ ανδρών και γυναικών. Δεν σας λέω τί πο τα και νούριο, ήταν ανέκαθεν γνωστό. Aναμφίβολα, υποφέρουμε ανέκαθεν από αυτό. Λέω αναμφίβολα, γιατί δεν παραπονιόμασταν ανέκαθεν. Από πότε παραπονιόμαστε γι’ αυτό; Θα μπορούσαμε να μελετήσουμε το θέμα, θα μπορούσαμε να το κάνουμε αντικείμενο μιας μελέτης του πολιτισμού. Σε κάθε περίπτωση, είναι ξεκάθαρο ότι από τον Φρό υντ και μετά σίγουρα παραπονιόμαστε γι’ αυτό. Σε σημείο μάλιστα που ο Λακάν, χωρίς περιστροφές, να φτάσει να πει, σχετικά με την αναλυτική διαδικασία: «Στην ανάλυση μιλάμε για το γαμήσι και λέμε ότι κάτι δεν πάει καλά».
Ποιο είναι το πρόβλημα; Κατά βάθος είναι πρόβλημα δεσμού –χωρίς αμ φισημία– και σκέφτηκα ότι περισσότερο αφορά τον δεσμό της αγάπης. Το πρόβλημα είναι η διασύνδεση, το να «δέσει» κανείς την
απόλαυση με έναν άλλο, έναν όμοιο, και, επιπλέον, με έναν έμφυλο άλλο, γεγονός που τον κάνει να μην είναι πια καθόλου ό μοιος. Πώς γίνεται λοιπόν, πώς κάθε υποκείμενο τα καταφέρνει ώστε να έρθει η
απόλαυση να «κα τοικήσει» τον έμφυλο δεσμό, που είναι ένας δεσμός εξαιρετικά ιδιαίτε ρος, λόγω του ότι αυτή ακριβώς η απόλαυση δεν μοιράζεται; […] Το ότι η α πόλαυση δεν μοιράζεται, σημαί νει πως απολαμβάνουμε μόνοι μας, πάντοτε. […] Στην περίπτωση της αγάπης, όμως, έχουμε ένα παράδοξο, ή τουλάχιστον πρόβλημα, στον βαθμό που η αγάπη προσ βλέ πει στο Ένα της συγχώνευσης, αποβλέ-
πει να γίνουμε ένα, φτάνοντας α κόμη και σε σημείο να οραματίζεται τη μακαριότητα. Κατά συνέπεια, μόνο στην αγάπη το γεγονός ότι απολαμβάνει ο καθένας μόνος του, και ότι ο ένας δεν απολαμβάνει από τον άλλον, δημιουργεί πρόβλημα.
Έτσι, λοιπόν, κάτι δεν πάει καλά. Στην πραγματικότητα όμως κάτι λει τουργεί, παρόλα αυτά, και, όπως λέμε, τα βγάζουμε πέρα. Υπάρχουν λύ σεις. Λύσεις όμως που είναι κι αυτές προβλήματα και που ο νομάζονται συμπτώματα. Colette Soler