Γραμμένη όσο αντηχούσαν ακόμη οι πυροβολισμοί του πρώτου αρα-βοϊσραηλινού πολέμου, η νουβέλα «’Ηταν το Χιρμπέτ Χιζέ», που κυκ-λοφόρησε στα εβραϊκά το 1949, είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα της ισραηλινής λογοτεχνίας. Τράβηξε αμέσως το ενδιαφέρον κοινού και κριτικών, έγινε το επίκεντρο έντονης δημόσιας αντιπαρά-θεσης και συνεχίζει μέχρι σήμερα να ενοχλεί και να προκαλεί συζητήσεις. Ο αφηγητής, ένας ανώνυμος στρατιώτης, συμμετέχει στην επιχείρηση εκκένωσης ενός παλαιστινιακού χωριού από τον ισραηλινό στρατό και περιγράφει όχι μόνο τα όσα βρίσκουν και κάνουν εκεί ο ίδιος και οι συμπολεμιστές του, αλλά και, κυρίως, τη δική του προσωπική πάλη ανάμεσα σ’ αυτό που ξέρει ότι πρέπει να γίνει και τη συνείδησή του, την πίστη σε ένα όραμα και τη φρίκη των όσων απαιτούνται για να γίνει το όραμα πραγματικότητα.

Κάτι με χτύπησε σαν κεραυνός. Μεμιάς τα πάντα απέκτησαν διαφορετικό νόημα: εξορία. Αυτό ήταν εξορία. Αυτή ήταν η εξορία. Έτσι ήταν η εξορία. […]

Δεν βρέθηκα ποτέ στη Διασπορά –είπα στον εαυτό μου–, ποτέ δεν είδα πώς είναι… αλλά κάποιοι μου μίλησαν, μου είπαν, με συμβού-λεψαν, μου εξιστόρησαν επανειλημμένα, από κάθε κατεύθυνση, σε βιβλία και εφημερίδες, παντού: εξορία. Αυτή η λέξη υπήρχε γραμμένη σε κάθε νευρώνα μου. Η διαμαρτυρία του έθνους μας προς τον κόσμο: εξορία! Είχε μπει στον οργανισμό μου, προφανώς, με το γάλα της μάνας μου. Τι είχαμε διαπράξει σήμερα; Δεν είχα πουθενά να πάω, να απομακρυνθώ. Κατέβηκα και ανακατεύτηκα μαζί τους, όπως κάποιος που ψάχνει για κάτι.

«Μια εκπληκτική νουβέλα…Φόρος τιμής στην κριτική σκέψη»

The Guardian