Τί συμβαίνει στο μυαλό μας όταν κάνουμε μια σκέψη; Πώς γεννιέται ο φαντασμαγορικός κόσμος της συνειδητής εμπειρίας από τα φυσικά γεγονότα που συντελούνται σε μια χούφτα ζελατινώδη ιστό; Επιστήμονες και φιλόσοφοι αναζητούν εδώ και αιώνες απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, αλλά μέχρι σήμερα δεν είχαν καταφέρει να τις στηρίξουν σε αποτελέσματα επιστημονικών πειραμάτων. Στο Σύμπαν της συνείδησης προτείνεται για πρώτη φορά μια εμπειρικά θεμελιωμένη και ολοκληρωμένη θεωρία για τη συνείδηση. Τα αποτελέσματα της πρωτοποριακής εργασίας των Edelman και Tononi θέτουν υπό αμφισβήτηση πολλές ευρέως διαδεδομένες απόψεις για τη συνείδηση: Στηρίζοντας τις θέσεις του Φρόυντ, οι συγγραφείς δείχνουν ότι αυτό που ονομάζουμε υποσυνείδητο απορροφά πολύ μεγαλύτερο μέρος της εγκεφαλικής δραστηριότητας απ' ό,τι πιστεύαμε έως τώρα. Τέλος, έρχονται σε ρήξη με την έννοια της συνείδησης ως ενιαίας οντότητας, υποστηρίζοντας ότι κάθε άνθρωπος έχει το δικό του, μοναδικό «αποτύπωμα συνείδησης», υπογραμμίζοντας έτσι την καίρια σημασία της ανθρώπινης ατομικότητας.