Οι επαφές και οι σχέσεις μεταξύ των χωρών της Παρευξείνιας ζώνης όπως και με τη Δύση, υπαγορεύονταν και μορφοποιούνταν κάτω από τις αναγκαιότητες και τις πολιτικές στρατιωτικές και οικονομικές συνεργασίες που επέβαλε ο διπολικός μεταπολεμικός συσχετισμός. Οι κρατικές σχέσεις και αυτές μεταξύ των λαών δεν προωθούσαν τα συμφέροντα των χωρών, ήταν ελεγχώμενες και εξαρτώμενες από πολιτικές αποφάσεις των κυβερνήσεων, δεν ήταν ελεύθερες και δεν αποτελούσαν πεδίο δημιουργικής αντιπαράθεσης, δημοκρατικής λειτουργίας, πολιτικού σχεδίου και προγράμματος.
Μετά τις αλλαγές στο τέλος της δεκαετίας του 1980, που επηρέασαν σε μεγαλύτερο βαθμό την παρευξείνια περιοχή, αφού σήμερα στο χώρο εμφανίζονται δεδομένα που την διαφοροποιούν σε σχέση με την Κεντρική Ευρώπη (Ουγγαρία, Τσεχία, Σλοβακία, Πολωνία), το τοπίο έχει διαμορφωθεί σε νέα οικονομικά και πολιτικά πλαίσια. Τα προβλήματα και οι αντιθέσεις στην κοινωνία εντείνονται από τις μεταρρυθμίσεις προς την οικονομία της αγοράς και την πολιτική αστάθεια. Πολλές χώρες του Εύξεινου Πόντου αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα διαφθοράς και οργανωμένου εγκλήματος, λεηλασία του φυσικού τους πλούτου, δημογραφικές προκλήσεις και μετανάστευση του εργατικού τους δυναμικού.