Όταν ο Μαρσέλ Προυστ μας δίδαξε τον έρωτα ...

Γεννιέται στις 10 Ιουλίου 1871 στο Παρίσι, ο Μαρσέλ Προυστ έμελλε να γίνει ένας από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς όλων των εποχών. Έχοντας υποστεί την απόρριψη από τη συγγραφική ελίτ της Γαλλίας, δε σταματά να προσπαθεί να τους πείσει για το ταλέντο του και δικαίως, στο τέλος, καταφέρνει να κερδίσει. 

Το Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο θεωρείται ένα από τα κορυφαία έργα λογοτεχνίας όλων των εποχών. Αποτελεί έναν ασυνήθιστο και παρανοϊκά όμορφο λογοτεχνικό συνονθύλευμα, το οποίο αφηγείται την πολυσύνθετη ιστορία του Προυστ με εξαιρετική λογοτεχνική ευφυΐα και πληθωρική χρήση των λέξεων. 

Ο συγγραφέας αναπλάθει τις αναμνήσεις του με απίστευτα λυρική προσέγγιση, αναπτύσσοντας πολυσχιδείς περιγραφές και περίτεχνα γλωσσικά μοτίβα. Αναποδογυρίζει τον χρόνο και αποδίδει αξία σε στιγμές που περνούν απαρατήρητες από την κοινή αντίληψη. Με αναλυτικούς εσωτερικούς μονολόγους, εμβαθύνει στο παρελθόν και ανασύρει κρυμμένες αναμνήσεις, αποκαλύπτοντας τις συναισθηματικές και ψυχολογικές διαστάσεις των χαρακτήρων του. Ο συνδυασμός της εσωτερικής ανάλυσης και της επικρατούσας μεταφορικής γραφής δημιουργεί ένα πλούσιο πεδίο συμβολισμού, που διευκολύνει την απεικόνιση της ανθρώπινης ψυχής και της πολυπλοκότητας των συναισθημάτων. Με αυτόν τον τρόπο, ο Προυστ περιγράφει την απόλυτη βύθιση στη μνήμη και την επανακατάκτηση του χαμένου χρόνου μέσω της λογοτεχνίας.

Ο Προυστ ήταν μια ύπαρξη μοναχική. Περνάει τα παιδικά του χρόνια μόνος με τα βιβλία και την φαντασία του και σε ένα οικογενειακό περιβάλλον εξαιρετικά προστατευτικό, λόγω της πολύ ευαίσθητης υγείας του ίδιου. Πάσχει από άσμα, το οποίο τον οδηγεί και σε πολύ πρόωρο θάνατο το 1922 σε ηλικία μόλις 51 ετών. Το Αναζητώντας τον χαμένο χρειάστηκε γύρω στα 15 χρόνια για να ολοκληρωθεί, αφού αποτελεί ένα επτάτομο έργο 3200 σελίδων. Ξεκινάει να δουλεύει το 1909 και προλαβαίνει να το ολοκληρώσει λίγο πριν το θάνατο του, το 1922. 

  • Χειρόγραφο του Μαρσέλ Προυστ

Ο Προυστ δεν αναφέρει ανοιχτά την ομοφυλοφιλία του στα έργα του, αλλά υπάρχουν πολλές ενδείξεις που υποδηλώνουν την ύπαρξη σχέσεων με άνδρες. Πολλοί φίλοι και σύγχρονοι του Προυστ, όπως ο συγγραφέας Αντρέ Ζιντ, έχουν αναφερθεί στην ομοφυλοφιλική του προτίμηση. Επίσης, ο ίδιος ο Προυστ είχε στενές σχέσεις με άνδρες που θεωρούνταν ως εραστές του, όπως ο Lucien Daudet και ο Reynaldo Hahn. Αν και η οικογένειά του και οι περισσότεροι στενοί του φίλοι γνώριζαν ή υποψιάζονταν την ομοφυλοφιλική του προτίμηση, ο Προυστ προτίμησε να μην την αναγνωρίσει δημόσια. Οι λόγοι για αυτή την αντίφαση μπορεί να είναι πολλοί, προφανώς συμπεριλαμβανομένου του κοινωνικού κλίματος της εποχής.

Η φιλοσοφία του Προυστ για τη ζωή ήταν μεγαλειώδης. Το ζήτημα του έρωτα μάλιστα τον απασχόλησε έντονα. Μερικά από τα λόγια του για τον έρωτα αξίζει να τα ακούσουμε προσεκτικά, γιατί είναι σίγουρο ότι θα μας μάθουν πολλά…

Εμείς επιλέξαμε 5+1 δικά του αποφθέγματα για να μας συντροφεύουν μια ζωή και τα μοιραζόμαστε μαζί σας. 

Για την αγάπη «Η αγάπη είναι ο χώρος και ο χρόνος που μετριούνται με την καρδιά»

Για τον άνθρωπο «Οι άνθρωποι μπορεί να έχουν πολλά διαφορετικά πάθη. Το αληθινό είναι αυτό για χάρη του οποίου είναι έτοιμοι να εγκαταλείψουν τους άλλους.»

Για τη σοφία «Δεν μας απονέμεται η σοφία. Πρέπει να την ανακαλύψουμε μόνοι μας, μετά από ένα ταξίδι που κανένας δεν μπορεί να κάνει για λογαριασμό μας ή να μας γλιτώσει από αυτό.»

Για τη φαντασία «Είναι γλυκό, σε όλες τις ηλικίες, να αφήνεσαι να σε οδηγεί η φαντασία.»

Για τον έρωτα «Ο έρωτας είναι ένα χτυπητό παράδειγμα για το πόσο μικρή σημασία έχει για μας η πραγματικότητα.»

Για την πληγωμένη ψυχή «Σε έναν χωρισμό, αυτός που δεν είναι πραγματικά ερωτευμένος είναι εκείνος που λέει τα πιο τρυφερά λόγια.»

Αν δεν έχετε ακόμα διαβάσει Μαρσέλ Προυστ, κάντε ένα δώρο στον εαυτό σας ξεφυλλίζοντας κάποια από τα βιβλία που σας προτείνουμε παρακάτω.