Την 26η Απριλίου του 1986 µια σειρά εκρήξεων κατέστρεψε τον αντιδραστήρα του τέταρτου ενεργειακού µπλοκ στον πυρηνικό σταθµό του Τσέρνοµπιλ. Το ατύχηµα αυτό χαρακτηρίστηκε η µεγαλύτερη τεχνολογική καταστροφή του 20ού αιώνα. Η Λευκορωσίδα συγγραφέας ΣβετλάναΑλεξίεβιτς (βραβείο Νόµπελ Λογοτεχνίας 2015), δέκα χρόνια µετά το «ατύχηµα», περιπλανήθηκε στην απαγορευµένη ζώνη –όχι χωρίς τίµηµα και για τη δική της υγεία–, µίλησε µε δεκάδες ανθρώπους, έψαξε αρχεία εφηµερίδων, ληξιαρχείων, νοσοκοµείων, αναζήτησε στην άλλοτε σοβιετική επικράτεια τα νήµατα των απωλειών. Εκατό από αυτές τις µαρτυρίες αποτέλεσαν το παρόν βιβλίο: µιλούν άντρες, γυναίκες, παιδιά, χωρικοί, στρατιώτες, µαθητές, πυροσβέστες, επιστήµονες, µελλοθάνατοι και συγγενείς µελλοθανάτων, µητέρες που γέννησαν παραµορφωµένα παιδιά, µαθητές που δε συναντιούνται πια στο σχολείο µα σε µονάδεςλευχαιµικών ασθενών, αγρότες που ξεριζώθηκαν από την απαγορευµένη ζώνη, γονιοί που θάψαν τα παιδιά τους, γυναίκες που είδαν τους άντρες τους να λιώνουν ζωντανοί πριν πεθάνουν, γέροντες που αναθυµούνται τις παλιές προφητείες, κορίτσια που κρύβουν την καταγωγή τους γιατί αν την αποκαλύψουν δε θα βρουν σύντροφο στη ζωή τους.

«Μαγνητοφωνώντας τους, είχα την αίσθηση πως ηχογραφώ το µέλλον» γράφει η Αλεξίεβιτς στη µοναδική δική της µαρτυρία µέσα στο πολυφωνικό βιβλίο.

Πρόκειται για το µεγάλο, όσο και σπαρακτικό αριστούργηµα της Αλεξίεβιτς, ένα από τα σηµαντικότερα βιβλία του 20ού αιώνα, που, µετά την Άννα Φρανκ και τον ΠρίµοΛέβι, επανακαθόρισε την έννοια της λογοτεχνίας της µαρτυρίας. Ένα ολόπικρο βιβλίο απερίγραπτου ζόφου, που σελίδα τη σελίδα γίνεται ένα ευαγγέλιο απεγνωσµένης και παράφορης αγάπης.

«Τα βιβλία της στηρίζονται στο ζωντανό υλικό των µαρτυριών απλών ανθρώπων, δικαιώνοντας τη γνωστή φράση του διάσηµου Εβραίου συγγραφέα ΕlieWiesel ότι ο 20ός αιώνας είναι ο αιώνας της µαρτυρίας, ή αλλιώς της φωνής των ανώνυµων που υπήρξαν τα θύµατα ιστορικών γεγονότων που υπονόµευσαν στο έπακρο τις αξίες του πολιτισµού µας: ολοκαύτωµα, γκουλάγκ, πολεµικές επιχειρήσεις εναντίον αµάχων, οικολογικές καταστροφές». Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου