Η Ευρώπη διαμορφώθηκε στη διάρκεια των δέκα αιώνων για τους οποίους γίνεται λόγος στο βιβλίο. Τότε απέκτησε ισχύ και πλούτο, και τότε γεννήθηκε και άνθησε μια καθαυτό ευρωπαική τέχνη. Εμείς θαυμάζουμε ό,τι έχει μείνει από την τέχνη αυτή. Ωστόσο η ματιά θεώρησής μας δεν είναι η ίδια με τη ματιά εκείνων που είδαν πρώτοι αυτές τις μορφές τέχνης. Για μας είναι έργα τέχνης, και, όπως και τα έργα της εποχής μας, περιμένουμε να μας προσφέρουν μόνο αισθητική απόλαυση. Για κείνους, αυτά τα μνημεία, τα αντικείμενα, οι εικόνες ήταν κατ' αρχήν λειτουργικά. Είχαν κάποια χρησιμότητα. Σε μια κοινωνία έντονα ιεραρχημένη, η οποία θεωρούσε το αόρατο τόσο πραγματικό όσο και το ορατό και πιο ισχυρό από αυτό, και η οποία δεν φανταζόταν ότι ο θάνατος έθετε τέρμα στη μοίρα του ατόμου. Στις σελίδες που ακολουθούν, βέβαια, δεν υπάρχει περίπτωση να εξηγήσουμε την εξέλιξη των μορφών τέχνης μέσα από την εξέλιξη των υλικών και πολιτισμικών δομών της κοινωνίας. Πρόθεσή μας είναι να τις θέσουμε εκ παραλλήλου, ώστε να βοηθήσουμε στην καλύτερη κατανόηση της μιας και της άλλης.