Ο Ευστράτιος Σταματόπουλος, κατά κόσμον Στράτης Μυριβήλης, χάνει τη ζωή του στις 19 Ιουλίου 1969 από βρογχοπνευμονία στο νοσοκομείο Ευαγγελισμός. Ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της γενιάς του ’30, ο Μυριβήλης θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους αντιμιλιταριστές συγγραφείς της χώρας μας. Τα έργα του παραμένουν έως σήμερα τρομερά σύγχρονα και επιδραστικά και ο λόγος του συνεχίζει να επηρεάζει τους νέους συγγραφείς. 

Ας μάθουμε, λοιπόν, πέντε ενδιαφέροντα πράγματα για τη ζωή και το έργο του. 

1. Τα πρώτα χρόνια.

Ο Στρατής Μυριβήλης γεννιέται στις 30 Ιουνίου 1892 στη Συκαμιά της Μυτιλήνης. Ήταν το πρώτο παιδί μιας πενταμελούς οικογένειας και από μικρή ηλικία ξεκίνησε να αμφισβητεί τον τρόπο λειτουργίας του εκπαιδευτικού συστήματος. Η λογοτεχνία τον παθιάζει από πολύ νεαρή ηλικία και ξεκινά να διαβάζει έργα κυρίως του Παλαμά και του Ψυχάρη. Σε ηλικία 20 ετών φεύγει για την Αθήνα για να σπουδάσει Νομική. Ξεκινά να εργάζεται ως δημοσιογράφος στην εφημερίδα Πατρίς. Το 1912 κατατάσσεται εθελοντικά στο στρατό και μάχεται στους Βαλκανικούς Πολέμους, όμως έναν χρόνο αργότερα τραυματίζεται στο Κιλκίς και επιστρέφει στην Αθήνα. Το 1917 κατατάσσεται εκ νέου και παίρνει μέρος στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στο Μέτωπο της Μακεδονίας.

2. Η Ζωή εν τάφω : ένας ύμνος στην ειρήνη 

Ενώ βρίσκεται στο Μέτωπο στη Μακεδονία, ξεκινά να γράφει το βιβλίο που έμελλε να τον καθιερώσει. "Η Ζωή εν τάφω" είναι ένα αυτοβιογραφικό έργο που περιγράφει τη ματαιότητα και την τρέλα του "πολέμου των χαρακωμάτων”. Οι στρατιώτες είναι ζωντανοί-νεκροί, απλά περνούν ανούσιες, ατελείωτες μέρες μέσα στα χαρακώματα, χωρίς να μάχονται στ’ αλήθεια. Το μυθιστόρημα εστιάζει στα γράμματα που έγραφε ο Μυτιληνιός λοχίας Αντώνης Κωστούλας προς την αγαπημένη του. Ο συγγραφέας μεταφέρει το αντιπολεμικό του μήνυμα μέσω ρεαλιστικών περιγραφών και χρησιμοποιεί τη φρίκη ως μέσο για να απωθήσει και να εξισώσει όλους τους ανθρώπους, φίλους και εχθρούς, υπό το βάρος της καταστροφής της ανθρώπινης ύπαρξης.  Παράλληλα, το βιβλίο αναδεικνύει την αγάπη για τη ζωή, τον άνθρωπο και το φυσικό περιβάλλον ως το συνεκτικό ιστό της σκέψης του συγγραφέα και ως την μοναδική ελπίδα αντιμετώπισης του παραλογισμού του πολέμου.

3.  Οι Κόκκινες Ιστορίες 

Το 1915 κάνει την πρώτη του εμφάνιση στα γράμματα ο Μυριβήλης. Η πρώτη συλλογή διηγημάτων ονομάζεται Κόκκινες Ιστορίες. Το 1940, ο Στρατής Μυριβήλης τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας για το έργο του με τίτλο «Γαλάζιο Βιβλίο». Επίσης, προτάθηκε τρεις φορές για το Βραβείο Νόμπελ. Το 1958, ανέλαβε καθήκοντα ως ακαδημαϊκός. Στη διάρκεια της καριέρας του, συνεργάστηκε με διάφορες εφημερίδες, όπως η «Καθημερινή», η «Εθνική» και η «Ακρόπολις». Αν και μεγαλύτερος σε ηλικία, θεωρείται εκπρόσωπος της γενιάς του ’30 και του ρεαλισμού. 

4. Πολιτικοποίηση και δράση 

Πολιτικά δεν στάθηκε πάντοτε στη σωστή πλευρά της ιστορίας. Μάλιστα το ποίημά του με τίτλο "Ο ύμνος της εργασίας", που δημοσιεύτηκε το 1939, υποστήριζε το καθεστώς της δικτατορίας του Μεταξά. Ενώ, το 1938 του ανατέθηκε θέση στη Βιβλιοθήκη της Βουλής.  Το 1948, εν μέσω του εμφυλίου, σε μια διάλεξή του με τίτλο "Ο Κομμουνισμός και το Παιδομάζωμα", αναφέρει ότι ο κομμουνισμός δεν αποτελεί απλώς μια κοινωνική θεωρία ή ένα πολιτικοοικονομικό σύστημα, αλλά μια σατανική μέθοδο για τη δημιουργία μιας νέας φυλής. Ακόμη, δηλώνει ότι όταν κάποιος γίνεται συνειδητός κομμουνιστής, παύει να είναι Έλληνας. Παρά ταύτα, ο Στρατής Μυριβήλης παρέμεινε στο λογοτεχνικό πάνθεον ως ένας αντιπολεμικός συγγραφέας με έντονο ποιητικό και λυρικό ύφος, καθώς και ως ένας επιδέξιος τεχνίτης του λόγου. Πριν από τον θάνατό του, η Εθνική Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών τον ανακήρυξε επίτιμο πρόεδρό της.

5.  Το έργο και το λογοτεχνικό ύφος του

“Δεν προσευχήθηκα ποτέ στις κρίσιμες ώρες της ζωής μου. Δεν αιστάνθηκα ποτέ την ανάγκη. Δεν μ’ αρέσουν οι μονόλογοι, προπάντων στις τραγωδίες”, ο Μυριβήλης υπήρξε υπέρμαχος της ζωής και της ειρήνης. Τα σημαντικότερα έργα του διαβάζονται και μεταφράζονται ακόμα και σήμερα σε πολλές γλώσσες. Η "Ζωή εν Τάφω” αποτελεί το πρώτο μέρος της τριλογίας, ακολουθούν «Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια» και το έργο  «Παναγιά Γοργόνα». Ο Στρατής Μυριβήλης διακρίνεται για την δεξιοτεχνία του στον λόγο, την απλότητα και την έντονη ανθρώπινη διάσταση που αναδύεται από τα έργα του. Αυτά τα στοιχεία καθιστούν τη λογοτεχνία του προσιτή και συνάμα βαθιά συγκινητική, και έχουν συνεισφέρει στην μεγάλη αναγνώριση και επιτυχία των έργων του.

Βρείτε τα έργα του εδώ.