Δεν θα μπορούσε να επιλέγει άλλη, καλύτερη ημερομηνία για να γιορτάζουμε την Eλληνική γλώσσα, από την 9η Φεβρουαρίου. Στις 9 Φεβρουαρίου 1857 πεθαίνει ο Διονύσιος Σολωμος, ο εθνικός μας ποιητής. Ποια είναι όμως τα στοιχεία αυτά που οδήγησαν στην ανακήρυξη του σε εθνικό ποιητή και για ποιους λόγους η σχέση του με την ελληνική γλώσσα υπήρξε τόσο σημαντική;
Ο Διονύσιος Σολωμος ήταν το παιδί εκτός γάμου της Αγγελικής Νικλη, μιας απλής υπηρέτριας και του κοντε Νικολαου Σολωμου. Ο πατέρας του παντρεύεται την μητέρα του και αναγνωρίζει το παιδί, όμως πολύ σύντομα πεθαίνει, όταν ο Διονύσιος ήταν μόλις 9 ετών.
Στο σχολείο μας μάθαιναν πως ο Σολωμός δεν μιλούσε καλά ελληνικά. Οι ερευνητές, όμως, έχουν απορρίψει αυτήν τη θεωρία, αλλά θα εξηγήσουμε παρακάτω περισσότερα. Η αλήθεια είναι ότι σπουδάζει στην Ιταλία Νομικά, ως όφειλε, λόγω καταγωγής και ότι τα πρώτα του ποιήματα τα γράφει στα Ιταλικά. Η γλώσσα της εκπαίδευσής του και η γλώσσα της Ζανκυνθινής αριστοκρατείας, μέσα στην οποία μεγάλωσε, μάλλον ήταν πιο άνετη για εκείνον, αφού μάλλον αρχικά ένιωθε ότι κάθε προσπάθεια να γράψει στα ελληνικά δεν ήταν επιτυχημένη.
Γυρνώντας στην Ελλάδα, το 1818 η Επανάσταση είναι σε στάδια πυρετώδους προετοιμασίας. Ο αγώνας των Ελλήνων για την ανεξαρτησία τον παθιάζει. Έλεγε ότι για εκείνον δύο έννοιες είχαν την μεγαλύτερη ουσία: η ελευθερία και η γλώσσα. Έτσι καταπιάνεται με τον Ύμνο εις την Ελευθερίαν, ο οποίος γίνεται αργότερα, το 1865, ο Εθνικός μας Ύμνος. Tο επικών διαστάσεων ποίημα αποτελείται από 158 στροφές και 632 στίχους. Και πιθανότατα δεν ήξερες ότι αποτελεί τον μεγαλύτερο σε έκταση ύμνο κράτους παγκοσμίως. Τη μελοποίησή του ανέλαβε ο Νικόλαος Μάντζαρος, το 1928.
Ο Σολωμος ήταν τελειομανής και η προσοχή και η λεπτομέρεια που έδινε στις λέξεις ήταν τρομερή. Αποφασίζει να γράψει σε απλά ελληνικά, καθημερινά, τη γλώσσα της μητέρας του, τη γλώσσα που μιλάει ο απλός κόσμος. Αποτυπώνει τη ζωντανή γλώσσα. Παθιάζεται από τον αγώνα για την ελευθερία και αποφασίζει να γράψει στη γλώσσα που θα μιλήσει στην ψυχή των αγωνιστών.
Η επιλογή αυτή του Σολωμού να γράψει στα Νέα Ελληνικά και να εντάξει στην ποίηση του όρους της τοπικής επτανησιακής διαλέκτου, ίσως αποτελεί το έναυσμα για την μετέπειτα παγίωση της χρήσης της Νέας Ελληνικής γλώσσας και την σταδιακή απομάκρυνση των λογίων από την καθαρεύουσα, κατά τη διάρκεια των επόμενων δεκαετιών. Η γλώσσα άλλωστε είναι ζωντανός οργανισμός και πρέπει να εξελίσσεται.
Ξέρουμε ότι η Ελληνική γλώσσα αποτελεί μια από τις αρχαιότερες γλώσσες και τις πιο πλούσιες, αλλά ίσως όχι ότι έχουμε κείμενα γραμμένα στα ελληνικά ήδη από τον 15ο αιώνα προ Χριστού. Έτσι, θεωρείται ότι η γλώσσα μας έχει την μακροβιότερη καταγεγραμμένη ιστορία από τις ινδοευρωπαϊκές, αφού υπάρχουν γραπτά της εδώ και 3500 χρονια. Οι διάλεκτοι και οι ντοπιολαλιές που διασώζονται κάνουν τη γλώσσα μας ακόμα πιο πλούσια.
Αν και τα ελληνικά κάποτε μιλούνταν σε πάρα πολλά μέρη του κόσμου, κυρίως κατά τους ελληνιστικούς χρόνους και την αυτοκρατορία του Μ. Αλεξάνδρου, σήμερα θεωρούμε ότι τα μιλούν μονάχα γύρω στα 15 εκατομμύρια άνθρωποι. Παρόλο που αποτελούν την επίσημη γλώσσα μόνο δύο μικρών χωρών, της Ελλάδας και της Κύπρου, η τεράστια συμβολή του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού σε όλους τους κλάδους της επιστήμης, έχει οδηγήσει στην καθιέρωση πάρα πολλών όρων, που χρησιμοποιούνται παγκοσμίως και οι οποίοι είναι ελληνικοί...
Άρα μήπως όλος ο πλανήτης τελικά μιλάει κάποια ελληνικά; Αν ισχύει αυτό τότε εσύ πόσο καλά τα μιλάς;
(Μήπως ήρθε η ώρα να ανοίξεις κανένα λεξικό πάλι;)
