Μια ειδικός απαντά: Πώς βοηθούν τα βιβλία στην γλωσσική & επικοινωνιακή ανάπτυξη του παιδιού?

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Λογοθεραπείας η Νάσια Τσιακυρούδη, λογοθεραπεύτρια, μας προτρέπει να ανακαλύψουμε τα οφέλη της ανάγνωσης βιβλίων στα παιδιά μας.

Στην πρώτη μας ερώτηση απάντησε με απόλυτη βεβαιότητα:

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος σύμμαχος των λογοθεραπευτών;

Ν.Τ. : Τα βιβλία φυσικά! Ας ανακαλύψουμε μαζί τη σημασία τους στη λογοθεραπεία.

Τι ρόλο παίζουν τα βιβλία στη λογοθεραπεία;»

 

Ν.Τ. :Τα βιβλία μπορούν να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας του παιδιού σας. Ακόμα κι αν πιστεύετε ότι το παιδί σας μπορεί να μην ασχολείται πλήρως με την ιστορία, η ανάγνωση μπορεί να έχει αξιοσημείωτα οφέλη. Θα ενισχύσει τις γλωσσικές και γραμματικές δεξιότητες του παιδιού, θα διευρύνει το λεξιλόγιό  του και θα επεκτείνει την εστίαση προσοχής του.

Η ομορφιά των βιβλίων έγκειται στα επαναλαμβανόμενα μοτίβα προτάσεών τους, τα οποία με τη σειρά τους βοηθούν στην ανάπτυξη ομαλών προτύπων ομιλίας. Η ενασχόληση ενός παιδιού με ένα βιβλίο με ομοιοκαταληξία μπορεί να προωθήσει μια βαθύτερη επίγνωση των ήχων. Είναι πιο ευδιάκριτη όταν οι γονείς τα αγκαλιάζουν όλο και περισσότερο και μπορούν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον αγάπης για την ανάπτυξη της μάθησης στο παιδί τους.

Πώς μπορούμε πρακτικά να χρησιμοποιούμε τα βιβλία στη λογοθεραπεία;

 

Αυτό μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Θα αναφερθώ στους βασικότερους από αυτούς:

  1. Παραστατική και ζωηρή ανάγνωση – Αυτός είναι ένας τόσο απλός, αλλά και αποτελεσματικός τρόπος για να προσελκύσουμε τα παιδιά και να τα βοηθήσουμε να κατανοήσουν πραγματικά την ουσία ενός βιβλίου. Είτε η ιστορία είναι απλή είτε είναι περίπλοκη, χρησιμοποιώντας διάφορες φωνές, ή εναλλασσόμενη ένταση,  μπορούμε να προσθέσουμε ένα επιπλέον επίπεδο ενθουσιασμού. Μέσω αυτής της διαδραστικής προσέγγισης έχουμε την ελευθερία να εργαστούμε αβίαστα σε γραμματική, ρήματα, ήχους ομιλίας κ.λπ.
  2. Διαβάζουμε στο παιδί μας κάθε μέρα – Έρευνες έχουν δείξει ότι το να διαβάζουμε στα παιδιά για 20 λεπτά την ημέρα έχει αναρίθμητα οφέλη. Εάν το παιδί σας δυσκολεύεται να καθίσει ακίνητο σε όλη τη διάρκεια της ανάγνωσης, μπορείτε να δοκιμάσετε να διαβάσετε μια ιστορία δυνατά, ενώ ασχολείται με μια άλλη δραστηριότητα, όπως να παίζει στο πάτωμα ή να κάνει μπάνιο. Η απλή ακρόαση της γλώσσας, των λέξεων, του τονισμού και της ιστορίας μπορεί να ενισχύσει την ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας του.
  3. Επιλέγουμε βιβλία με βάση το αναπτυξιακό επίπεδο ενός παιδιού – Όταν επιλέγουμε βιβλία, πρέπει να λαμβάνουμε υπόψιν μας το αναπτυξιακό επίπεδο καθώς και τις προτιμήσεις του παιδιού, αντί να εστιάζουμε αποκλειστικά στην ηλικία του. Εάν το παιδί σας έχει μικρότερο εύρος προσοχής, μπορείτε να αναζητήσετε βιβλία με ζωντανές εικόνες και λιγότερες λέξεις ανά σελίδα. Είναι σημαντικό να κάνουμε τον χρόνο ανάγνωσης ευχάριστο και εύκολο για το παιδί, επιλέγοντας βιβλία που ανταποκρίνονται στα προσωπικά του ενδιαφέροντα
  4. Συζήτηση για τις εικόνες – Η ενασχόληση με τις εικόνες των βιβλίων μπορεί να είναι μια θαυμάσια δραστηριότητα για την επέκταση των προτάσεων και την ενίσχυση της πρώιμης γλωσσικής ανάπτυξης. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να συζητήσουμε τι συμβαίνει στις εικόνες. Αυτό ανοίγει ευκαιρίες για εργασία σε διάφορες δεξιότητες, όπως η απάντηση σε ερωτήσεις, η ανάπτυξη του λεξιλογίου, η περιγραφή, η σύγκριση και η αντίθεση, ακόμη και η εξάσκηση της γραμματικής.
  5. Χρησιμοποιούμε επαναλαμβανόμενα τα βιβλία – Το να επαναλαμβάνουμε τα ίδια βιβλία μπορεί να επιφέρει πολλά πλεονεκτήματα για την ανάπτυξη της γλώσσας, καθώς προσφέρει μια προβλέψιμη δομή την οποία μπορούν να ακολουθήσουν τα παιδιά, ενισχύοντας μια αίσθηση οικειότητας και αυτοπεποίθησης. Τους αρέσει να επαναλαμβάνουν τις λέξεις ή τα ονόματα των χαρακτήρων και αν προλαβαίνουν να πουν τι θα συμβεί στη συνέχεια. Αυτό μπορεί να ενθαρρύνει τα παιδιά να ξεκινήσουν συζήτηση.

Τι είδους διαταραχές μπορούμε να εντοπίσουμε στην ομιλία του παιδιού μας;

 

Ν.Τ. : Τα παιδιά μπορεί να έχουν διάφορους τύπους διαταραχών του λόγου και της ομλίας, όπως αρθρωτικές ή φωνολογικές δυσκολίες, δυσκολίες στην οργάνωση του λόγου, επιλεκτική αλαλία, τραυλισμό και πολλά άλλα! Είναι σίγουρα ανησυχητικό όταν βλέπουμε ότι το παιδί μας δεν έχει τις αναμενόμενες επικοινωνιακές δεξιότητες για τη χρονολογική του ηλικία. Η ομιλία και οι γλωσσικές δεξιότητες είναι σημαντικές καθώς βοηθούν όλους μας να επικοινωνούμε μεταξύ μας, καθώς και να μεταφέρουμε τις επιθυμίες και τις σκέψεις μας.
Μερικές φορές, είναι δύσκολο στους γονείς να εντοπίσουν τις δυσκολίες ή να διατηρήσουν τον έλεγχο μιας κατάστασης. Ωστόσο, ο εντοπισμός των σημείων των διαταραχών του λόγου και της ομιλίας στο αρχικό στάδιο είναι πολύ σημαντικός και η συμβουλή ενός ειδικού μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί να ξεπεράσει τις δυσκολίες.’’

Παρακάτω θα βρείτε βιβλιοπροτάσεις για να δουλέψετε δημιουργικά με τα παιδιά σας και να περάσετε ποιοτικό χρόνο μαζί τους.