«Άρχισα τα παρόντα σημειώματα από τους 1832 Νοεμβρίου 15», σημειώνει ο Νικόλαος Κασομούλης (1795-1872)· η αφήγηση των όσων έζησε μέσα στο πολιορκημένο Μεσολόγγι αποτελεί ένα από τα πρωιμότερα απομνημονεύματα αγωνιστή, και σίγουρα ένα κείμενο όπου η προσωπική εμπειρία αποτυπώθηκε με τον αμεσότερο και γνησιότερο τρόπο. Το αγωνιστικό ήθος και οι αρνητικές συμπεριφορές, η καθημερινότητα και οι συγκρούσεις, οι βρισιές και τα αστεία που εξακόντιζαν οι πολιορκημένοι στους πολιορκητές και αντίστροφα, οι προσπάθειες του Κιουταχή και του Ιμπραΐμ να πετύχουν κάποια συνθηκολόγηση, η αγωνία των πολιορκημένων μήπως δεν φανούν τα υδραίικα ή τα σπετσιώτικα καράβια, οι ανταγωνισμοί ανάμεσα στους Σουλιώτες και τους Ρουμελιώτες, οι κανονιές και οι αδιάκοπες επισκευές του τείχους. Ο Κασομούλης διαθέτει το χάρισμα της αφήγησης και, παρά την ένταση των όσων έζησε μέρα με τη μέρα, τόσους μήνες, κατόρθωσε να εικονογραφήσει αντικειμενικά και ψύχραιμα και τα πράγματα και τα πρόσωπα. Τα επιλεγόμενα του Αλέξη Πολίτη επιδιώκουν να εισχωρήσουν στις φανερές αλλά και στις πιο δυσδιάκριτες πτυχές της αφήγησης και της ιδεολογίας του κειμένου, να σχολιάσουν και να συμπληρώσουν τα περιστατικά, να παρουσιάσουν τον τόπο, το ίδιο το Μεσολόγγι και την ευρύτερη περιοχή. Επικεντρώνονται στο κεντρικό, ίσως, διακύβευμα της πολιορκίας – και, βέβαια, της Επανάστασης. Πώς δηλαδή, μέσα από ποιες διαδικασίες αναπτύχθηκε ή κατά καιρούς συμπτύχθηκε η νεωτερική αίσθηση του συλλογικού «εμείς», μ’ άλλα λόγια η νεοελληνική εθνική συνείδηση.