Νίκος Εγγονόπουλος: Εκεί που το όνειρο συναντά την τέχνη

Από τις πιο εμβληματικές προσωπικότητες της ελληνικής τέχνης, ο Νίκος Εγγονόπουλος υπήρξε καλλιτέχνης, με την πλήρη έννοια του όρου. Γεννημένος στις 21 Οκτωβρίου του 1907, υπήρξε κυρίαρχος εκπρόσωπος του ο στην Ελλάδα στη ζωγραφική, αλλά και στην ποίηση μαζί με τον Ανδρέα Εμπειρίκο. 

Ο Εγγονόπουλος θεωρούσε τον εαυτό του ζωγράφο, αφού η ποίηση του ήταν για εκείνον προσωπικός τρόπος έκφρασης σε ερασιτεχνικό επίπεδο “Ως είμαι ζωγράφος το επάγγελμα, και θεωρώ άλλωστε την ποίηση σαν ζήτημα εντελώς προσωπικό, δεν ένοιωσα ποτέ κανενός είδους επιθυμία να ιδώ τα ποιήματά μου δημοσιευμένα”. Υπήρξε μαθητής του Κωνσταντίνου Παρθένη, του Φώτη Κόντογλου και του Γιάννη Τσαρούχη στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.

Παρόλα αυτά, μετά από παρότρυνση του Απόστολου Μελαχρινού, φίλου του και εκδότη, δημοσίευσε το 1938 τα πρώτα του ποιήματα στο περιοδικό Κύκλος και λίγο αργότερα την πρώτη του ποιητική συλλογή Μην ομιλείτε εις τον οδηγόν. Οι αρνητικές αντιδράσεις για τα ποιήματα του ήταν τόσο σφοδρές, που ο ίδιος περιέγραφε την κατάσταση ως εξής: “Πάντως το πλέον οδυνηρό της όλης προπολεμικής μου αυτής περιπέτειας ήταν άλλο. Η στάσις των «ανθρώπων του πνεύματος» και των «συναδέλφων» γύρω μου. Από τους αδιάφορους προς την ποίηση, ή μάλλον τους ξεκάθαρα εχθρούς της ποιήσεως, οι λοιδωρίες κι οι επιθέσεις σ' έναν γνήσιο εκπρόσωπό της. Χαρά τους να τον βρίσουν, να προσπαθήσουν να τον εξοντώσουν”. 

Όμως, το 1939 κυκλοφορεί η δεύτερη συλλογή του με τίτλο Τα Κλειδοκύμβαλα της Σιωπής, ενώ την ίδια χρονιά πραγματοποιεί και την πρώτη του ατομική έκθεση. Σε μια πολύ καλή στιγμή για την καριέρα και την προσωπική του εξέλιξη, το 1941, ο Εγγονόπουλος στρατολογείται και πολεμά στο αλβανικό μέτωπο. 

Πρίν τον πόλεμο, ο Εγγονόπουλος ταξίδεψε για σπουδές στο Παρίσι και στη Βιέννη, όπου και γνωρίστηκε με μεγάλες προσωπικότητες της ζωγραφικής και της ποίησης, όπως τους Ντε Κίρικο, Μόραλη, Τριστάν Τζαρά αλλά και τον Ανδρέα Εμπειρίκο. Εμπνέεται από τον σουρρεαλισμό και αναπτύσσει μια καλλιτεχνική γραφή και πένα ιδιαιτέρως ελληνική, με έντονες βυζαντινές αλλά και ευρωπαϊκές αναφορές. Τα ζωγραφικά του έργα σοκάρουν, προβληματίζουν και συγκινούν το θεατή, ενώ την ίδια στιγμή η φαινομενικά “παράλογη” και εξωπραγματική ποίηση του κρύβει έναν πολύ βαθύ συναισθηματισμό.

 

Έχοντας εισέλθει για τα καλά στην ελληνική καλλιτεχνική σκηνή, φτάνει στο απόγειο της καριέρας του, όταν το 1954 εκπροσωπεί την Ελλάδα στην 27η Μπιενάλε της Βενετίας με 72 έργα του. 

Καθόλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Εγγονόπουλος ζωγραφίζει και γράφει. Εργάζεται ως βοηθός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, αλλά και στο Υπουργείο Οικισμού και Οικοδομήσεων, κοντά στην ομάδα του Δημήτρη Πικιώνη. 

Πεθαίνει το 1985 από ανακοπή καρδιάς. Το ποιητικό του έργο του έχει μεταφραστεί σε αρκετές ξένες γλώσσες, ενώ το 2007 ανακυρήχθηκε εθνικό έτος Νίκου Εγγονόπουλου. 

 

Βρείτε εδώ τα ποιητικά έργα αυτού του τόσο σημαντικού Έλληνα ποιητή και ζωγράφου.